กลไกการทำงานของผิว

ผิวหนังเป็นอวัยวะที่ใหญ่ที่สุดในร่างกายของมนุษย์ ซึ่งมีหน้าที่การทำงานที่หลากหลายเพื่อปกป้องร่างกายจากจุลชีวันที่ก่อให้เกิดโรค ในขณะเดียวกันผิวหนังก็ขับเหงื่อและซีบัมเพื่อปกคลุมผิวหนังชั้นนอกเป็นชั้นฟิล์มเสมือนเป็นกำแพงป้องกันภายนอก นอกจากผิวหนังจะมีความสามารถสูงในการนำพาเลือดแล้ว ก็ยังเป็นระบบควบคุมความร้อนและเป็นกำแพงป้องกันไม่ให้น้ำจากภายนอกซึมเข้าออก อีกทั้งยังมีการทำงานต่างๆ เช่น การรับความรู้สึก การรับสัมผัส ความเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ การรับรู้ความเจ็บปวด และอื่นๆ

โครงสร้างของผิวหนัง

ผิวหนังประกอบด้วยชั้นผิวหนัง 3 ชั้น อันได้แก่ “ผิวหนังชั้นนอกสุด” ซึ่งเป็นส่วนที่สัมผัสกับสิ่งแวดล้อมภายนอก “ชั้นหนังแท้” ซึ่งเป็นชั้นที่มีต่อมไขมัน และ “ชั้นเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง” ซึ่งเป็นผิวชั้นที่อยู่ล่างสุด

ผิวหนังชั้นนอกสุด (Epidermis)

เป็นผิวหนังที่อยู่ข้างนอกสุดที่เราสามารถมองเห็นได้ด้วยตาเปล่า เป็นชั้นที่บางและไวต่อการสัมผัสและทำหน้าที่ป้องกันชั้นหนังส่วนที่อยู่ภายใน ผิวหนังชั้นนอกสุดแบ่งเป็น 4 ชั้น ได้แก่ ชั้นหนังกำพร้าหรือชั้นสตราตัม คอร์เนียม (Stratum corneum) ชั้นสตราตัม แกรนูโลซัม (Stratum granulosum) ชั้นสตราตัม สไปโนซัม (Stratum spinosum) และชั้นสตราตัม เบซาเล (Stratum basale)

ชั้นหนังแท้ (Dermis)

เป็นชั้นผิวที่ช่วยรักษาความยืดหยุ่นและความชุ่มชื้นของผิวหนังด้วยชั้นผิวมีความหนาซึ่งประกอบด้วยน้ำและสารอื่นๆ จำนวนมากเช่น คอลลาเจน อิลาสติน กรดไฮยาลูโรนิก เดอร์มาทันซัลเฟต เป็นต้น กรดไฮยาลูโรนิกเป็นตัวสร้างโปรตีโอไกลแคนจากการทำปฏิกิริยาระหว่างเดอร์มาทันซัลเฟตกับคอลลาเจน นอกจากนี้ในผิวหนังยังมีเส้นเลือดฝอย ท่อน้ำเหลือง เส้นประสาท ไขมัน รากขนและอื่นๆ นอกเหนือจากการนำพาสารอาหารที่จำเป็นไปหล่อเลี้ยงผิวหนังทั่วร่างกายแล้ว ผิวหนังก็ยังขับไขมันออกมาช่วยสร้างชั้นฟิล์มไขมันเพื่อปกป้องผิวหนังอีกด้วย

ชั้นเนื้อเยื่อใต้ผิวหนัง (Subcutaneous tissue)

ส่วนมากเป็นไขมันใต้ผิวหนังที่ทำหน้าที่รักษาอุณหภูมิของร่างกาย เป็นเสมือนหมอนรองรับแรงกระแทกจากภายนอก และยังรับหน้าที่สำคัญในการเป็นเสมือนแหล่งเก็บพลังงานอีกด้วย

ต่อมไขมัน (Sebocyte)

ในต่อมไขมันประกอบด้วย เซลล์ต่อมไขมันและเซลล์ที่เรียกว่า ซีโบไซต์ (Sebocyte) เซลล์เหล่านี้ทำหน้าที่ผลิตซีบัมออกทางรูขุมขนมาปรากฏบนผิวหนัง ซีบัมที่ขับออกมาจากต่อมไขมันจะเคลือบปกคลุมผิวหนังเป็นชั้นฟิล์มไขมัน มีบทบาทสำคัญในการรักษาการทำงานเป็นเกราะป้องกันร่างกาย เช่น รักษาความชื้น ฆ่าเชื้อโรค บรรเทาการกระตุ้นจากปัจจัยภายนอก เป็นต้น